Η αυχενική μυελοπάθεια είναι το αποτέλεσμα της στένωσης του αυχενικού σπονδυλικού σωλήνα σε βαθμό πάνω από το 30% της επιφανείας του και της συνεπαγόμενης πίεσης στο νωτιαίο μυελό. Η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα είναι συνήθως εκφυλιστικής αιτιολογίας και προκαλείται από ένα συνδυασμό κήλης ενός ή περισσοτέρων αυχενικών μεσοσπονδύλιων δίσκων, οστεοφύτων και πάχυνσης των αρθρώσεων και συνδέσμων. Τα συμπτώματά της αναπτύσσονται αργά (μήνες- έτη) και είναι, μεταξύ άλλων, η δυσχέρεια βαδίσεως, η αδυναμία και η υπαισθησία (μούδιασμα) σε 2 ή περισσότερα άκρα και η δυσκολία στην εκτέλεση λεπτών κινήσεων με τα άνω άκρα. Η πρόγνωση χωρίς θεραπεία δεν είναι καλή, με σταδιακή πρόοδο των συμπτωμάτων στο χρόνο. Οι ασθενείς με αυχενική μυελοπάθεια πρέπει κατά κανόνα να υποβάλλονται σε αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού με χειρουργική επέμβαση, σύντομα μετά τη διάγνωση.

Επίπτωση και Αιτίες

Η αυχενική μυελοπάθεια είναι η πιο κοινή πάθηση του νωτιαίου μυελού σε ασθενείς άνω των 55 ετών. Είναι πιο συχνή στους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους, αλλά παρατηρείται περιστασιακά και σε νεαρότερες ηλικίες. Η δημιουργία της είναι συνήθως αποτέλεσμα πίεσης στο νωτιαίο μυελό από μία ή περισσότερες κήλες αυχενικών μεσοσπονδύλιων δίσκων, οστεοφύτων και πεπαχυσμένων συνδέσμων και αρθρώσεων, όπως σε προχωρημένη εκφύλιση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Άλλες αιτίες της αυχενικής μυελοπάθειας είναι ρευματολογικές παθήσεις, όπως η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, και σοβαρές τραυματικές κακώσεις του αυχένα, παθολογίες που δεν θα εξεταστούν αναλυτικά στην παρούσα ενότητα αν και έχουν σε μεγάλο βαθμό κοινή θεραπεία.  

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της αυχενικής μυελοπάθειας αναπτύσσονται συνήθως αργά, αν και επιδεινώσεις σε ορίζοντα λίγων μηνών δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιες. Η νόσος γίνεται συνήθως αντιληπτή όταν το νευρολογικό έλλειμμα που προκαλεί παρεμποδίζει τις καθημερινές δραστηριότητες και συχνά διαπιστώνεται έναρξη ηπίων συμπτωμάτων πολύ πριν την διάγνωση. Τα συχνότερα συμπτώματα είναι η δυσχέρεια στη βάδιση και αστάθεια σε αυτήν, η αδυναμία, η υπαισθησία (μούδιασμα) ή παραισθησία σε 2 ή περισσότερα άκρα, η δυσκολία στην εκτέλεση λεπτών κινήσεων με τα άνω άκρα και οι ορθοκυστικές διαταραχές.

Η αξονική τομογραφία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης με τρισδιάστατη ανασύνθεση.

Πρόγνωση

Η αυχενική μυελοπάθεια τείνει να χειροτερεύει στο χρόνο παράλληλα με την εκφυλιστική νόσο της αυχενικής μοίρας που την προκαλεί. Η επιδείνωση του νευρολογικού ελλείμματος και των συμπτωμάτων είναι σπάνια ραγδαία έχει όμως ως τελικό αποτέλεσμα την τετραπάρεση, δηλαδή μόνιμη αδυναμία και στα 4 άκρα. Η πρόγνωση μετά από χειρουργική επέμβαση είναι ανάλογη με το χρόνο που μεσολάβησε από την έναρξη των συμπτωμάτων έως την χειρουργική αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού (οι ασθενείς με βραχύ ιστορικό έχουν καλύτερη πρόγνωση).

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι κατά κανόνα χειρουργική με σκοπό πρωτίστως να διακοπεί η πίεση στο νωτιαίο μυελό και η επιδείνωση των συμπτωμάτων και να αναταχθεί το ήδη υπάρχων νευρολογικό έλλειμμα στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό. Η βελτίωση των συμπτωμάτων αρχίζει άμεσα στους περισσότερους ασθενείς και συνεχίζεται για μήνες μετά την επέμβαση. Η επιλογή της επέμβασης γίνεται ανάλογα με τα απεικονιστικά ευρήματα και την κατεύθυνση της πίεσης στο νωτιαίο μυελό και εξατομικεύεται για κάθε ασθενή. Σε γενικές γραμμές πρόσθιες πιέσεις από κήλη ή κήλες αυχενικών δίσκων και οστεόφυτα ανατάσσονται συνήθως με μία ή περισσότερες πρόσθιες αυχενικές δισκεκτομές (ή/και σωματεκτομές) και σπονδυλοδεσία, ενώ οπίσθιες πιέσεις από πεπαχυσμένους συνδέσμους ανατάσσονται συνήθως με αυχενική πεταλεκτομή με ή χωρίς σπονδυλοδεσία. Η οπίσθια προσπέλαση είναι συχνά κατάλληλη και σε πρόσθια πίεση σε μεγάλο όμως μήκος του νωτιαίου μυελού. Συνδυασμοί των παραπάνω μεθόδων μπορεί επίσης να επιλεχθούν σε βαρύτερες περιπτώσεις. Δες και ενότητες : Πρόσθια Αυχενική Μικροχειρουργική Δισκεκτομή, Πρόσθια Αυχενική Σπονδυλοδεσία, Οπίσθια Αυχενική και Ινιοαυχενική Σπονδυλοδεσία.